A1 Mediagroep

Van Drie, met onder meer vestigingen in Apeldoorn, Uddel, Staverden en Voorthuizen, erkent bedrijven op te kopen. Om hoeveel boerderijen het gaat wil Van Drie niet zeggen. "Het gaat om enkele kalverhouderijen waar een overeenkomst mee is gesloten en om enkele waar een gesprek mee wordt gevoerd", aldus een woordvoerder van het concern. Of al die bedrijven ook aan het onderhandelen waren met het Rijk? "Dat is verschillend", aldus het bedrijf.

Klaremelk, die fabrieken in Speuld en Harderwijk heeft, geeft een zelfde soort reactie. "Het is niet relevant om hoeveel bedrijven het gaat en of die ook met het Rijk in gesprek waren. Het gaat erom dat we moderne stallen juist willen behouden", aldus een woordvoerder.

Kopen en slopen

De huidige uitkoopregelingen voor boerenbedrijven van het Rijk zijn interessanter voor boeren met relatief nieuwe stallen omdat die meer waard zijn. Van Drie en Klaremelk willen voorkomen dat juist die moderne stallen verdwijnen. "Om de duurzaamheidsdoelen die we als sector hebben afgesproken te willen halen, is het wenselijk om stallen te behouden die toekomstbestendig zijn", aldus Van Drie.

Klaremelk vindt de huidige opkoopregeling 'kapitaalvernietiging'. "Het lijkt alsof de overheid zoveel mogelijk moderne stallen, die een stuk duurzamer zijn dan oudere stallen, wil kopen en slopen. Het kan dat er door de opkoopregeling voornamelijk oude stallen overblijven. Die verdwijnen daarna vanzelf. Zo blijft er op den duur geen sector meer over."

Bronnen van Omroep Gelderland zeggen dat Van Drie en Klaremelk meer geld bieden dan de overheid. Daardoor is het aantrekkelijker om aan hen te verkopen, ook omdat - in tegenstelling tot de landelijke opkoopregeling - de stallen niet van dat geld nog gesloopt moeten worden en de agrariër geen beroepsverbod krijgt. Ze kunnen zelfs in dienst van Van Drie of Klarenmelk door blijven gaan op hun bedrijf. Op vragen hierover gaan beide bedrijven niet in.

Op de vraag of het ook in het bedrijfsbelang van Klaremelk is om zoveel mogelijk stallen te behouden, antwoordt de woordvoerder bevestigend: "Natuurlijk. Het gaat erom dat we ook in de toekomst als bedrijf door kunnen gaan." Van Drie meldt rekening te houden met een krimp in de sector de komende jaren en verwijst verder terug naar de duurzaamheidsdoelen.

Minister herkent signalen

Minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur zegt de signalen van kopende agrobedrijven te herkennen. "Elke boer die zijn of haar bedrijf vrijwillig beëindigt, heeft de vrijheid om zelf te kiezen op welke manier. Het doel van dit kabinet is niet om zoveel mogelijk boeren te laten stoppen, maar de boeren die willen stoppen, willen we ondersteunen."

Wel zegt Wiersma dat ketenpartijen worden aangesproken op hun verantwoordelijkheden in de uitdagingen waar Nederland voor staat. "Wat ons betreft maakt het opkopen van bedrijven voor de eigen productiecontinuïteit daar geen deel van uit."

Volgens de minister komen de stikstofdoelen niet in gevaar doordat agrobedrijven zich roeren. "Alleen wanneer dit op grotere schaal zou gebeuren, en dat is ons niet bekend, zou het effect hebben op de stikstofreductie die we via regelingen bereiken."

Het is niet nieuw dat andere partijen zich roeren in de stikstofhandel. Eerder kochten Schiphol en Rijkswaterstaat ook al boeren op. Niet om de stalruimte te blijven gebruiken, maar voor de stikstofrechten die daarbij vrijkomen. Zij gebruiken de rechten om te groeien of om stukken snelweg aan te kunnen leggen. Om deze opkoop ontstond veel ophef, onder meer in de Gelderse politiek.